ارزیابی خصوصیات پومولوژیکی و گروه‌بندی برخی ارقام زیتون در استان زنجان

برای بررسی خصوصیات میوه و گروه‌بندی ارقام زیتون، آزمایشی روی بیست رقم زیتون طی دو سال (1390-1389) در ایستگاه تحقیقات زیتون گیلوان (زنجان) انجام شد. آزمایش در قالب طرح اسپلیت‌پلات در زمان با طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. گروه‌بندی ارقام بر اساس صفات وزن تر و خشک میوه، نسبت گوشت به هسته و درصد روغن با استفاده از تجزیه خوشه‌ای و تجزیه به مؤلفه‌های اصلی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی‌داری میان رقم، سال و اثر متقابل برای اکثر صفات نشان داد. بر اساس نتایج تجزیه خوشه‌ای و تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، ارقام از نظر صفات ارزیابی شده به خوبی از یک دیگر تفکیک شدند. بر این اساس، ارقام کاریدولیا، پیکوآل، ولیوتیکی و کایسی بیشترین وزن میوه و نسبت گوشت به هسته را داشتند و به عنوان ارقام مناسب کنسروی و ارقام کایلته، کرونائیکی، آربکین، لچینو، بلیدی و نبالی با درصد بالای روغن به عنوان ارقام روغنی شناسائی شدند. تنوع ژنتیکی موجود از نظر صفات مورد مطالعه امکان گزینش والدین برای پیشبرد برنامه‌های به‌نژادی را از طریق دورگ‌گیری فراهم می‌کند، هر چند تعیین میزان وراثت‌پذیری این صفات برای انجام این کار ضروری به نظر می‌رسد.